Ayı Balığı (Fok Balığı) Deniz ve aynı zamanda karada da yaşayabilen, yüzgeç ayaklı etçil memeliler olan fok balıkları, ülkemizde genellikle ayı balığı olarak bilinmektedir. Kuzey Kutbu, Atlantik ve Pasifik okyanuslarında yaygın olarak yaşayan bu türler, Marmara ve Akdeniz'de de görülebilir. Fok Balıklarının Fiziksel Özellikleri Fok balıklarının ağırlığı 90 kilogramdan 40 tona kadar değişebilir ve türlerine göre boyları 2-6 metre arasında olabilir. Yaklaşık 18 türü bulunan fok balıkları, ortalama olarak 25-30 yıl yaşarlar. Yuvarlak bir başa ve iri gözlere sahip olan bu hayvanların dudakları ise sert ve iri kıllarla örtülüdür. Gerçek foklar dış kulaklara sahip değildir ve ön ve arka ayakları yüzgeç şeklinde, tabanları ise kıllıdır. Akciğer solunumu yapan fok balıklarının derilerinin altında soğuktan korunmalarını sağlayan bir yağ dokusu bulunur. Derilerinin yağlı kıllarla kaplı olması ise suya karşı dayanıklılık sağlar. Fok Balıklarının Sınıflandırılması Fok balıkları iki ana familyaya ayrılır:
Bu familyalar dışında, fok balıklarının tatlı suda yaşayan nadir türleri de vardır. Özellikle Baykal Gölü'nde bulunan bu foklar, küçük balık çeşitleri ile deniz yumuşakçalarından beslenirler. Fok Balıklarının Üremesi Üreme zamanı geldiğinde, fok balıkları karaya çıkar ve koloni toplulukları oluştururlar. Erkek fok balıkları oldukça kıskançtır ve zaman zaman böğürme sesleri çıkararak dişi fok balıklarına yabancı erkeklerin yaklaşmasını engellerler. Bu nedenle, erkek fok balıkları arasında zaman zaman kavgalar çıkabilir. Dişi fok balıkları genellikle yavrularını ilkbahar aylarında, nisan başlarında dünyaya getirirler. Yeni doğan yavru fokların boyu yaklaşık 60 santimetre, ağırlığı ise 4,5 kilogramdır. Yavrular, uzun beyaz tüylerle kaplı doğarlar ve bu tüyler daha sonra yerini kısa tüylere bırakır. Yeni doğan yavrular, ilk 3 ay boyunca %50 yağlı olan anne sütü ile beslenirler ve iki yaşına geldiklerinde erginleşirler. Fok Balıklarının Davranışları ve Tehditler Bazı fok balıkları denizin 400 metre derinliğine dalabilir ve su altında ortalama 20-40 dakika kadar kalabilir. Su içerisindeyken burun deliklerini kapalı tutan fok balıklarının doğal düşmanları arasında katil balina, kutup ayısı, kutup tilkileri ve avcılar bulunur. Fok balıkları Eskimolar tarafından avlanır ve kürkleri elbise, çanta, çadır yapımında kullanılır. Yağları fener ve lambalarda yakılırken, genç fokların eti yiyecek olarak tüketilir. Fok balıkları, kutup ayısı gibi memeli hayvanlarda olduğu gibi yüksek miktarda A vitamini içerir. Ehlileştirilmeleri kolay olan fok balıkları, sirklerde gösteri amaçlı kullanılır. Ancak, kürkleri, yağları ve etleri için avlanmaları nedeniyle nesilleri tehlike altındadır. Günümüzde fok balıkları, nesli tükenmekte olan hayvanlar arasındadır. |