Lüfer, Lüferin ekonomik değeri oldukça yüksek bir balık türüdür. Lüfer Türkiye denizlerinin incisi ve boğazların efendisi olarak isimlendirilmektedir. Amatör balıkçılığında önemli yere sahiptir. Lüfer o kadar önemli hale gelmiştir ki İstanbul zenginleri, gümüş zokalar dökerek lüfer yakalarlardı. Geçmişten günümüze doğru önemi artarak devam etmiştir.
Lüferin genel özellikleri şunlardır
- Vücudu uzun, sırt yüzgeçleri iki tane olup ağızları ile dişleri oldukça sivri ve güçlü olan, kuyrukları çatallı bir balıktır.
- Sırtı tamamen pullarla örtülüdür. Pul sayısı ortalama 90 ile 100 arasındadır.
- Sırt tarafı koyu mavi ile yeşil renginde alt tarafı ise gümüş renginde olup yanlarında da bu renklerden daha açık karnı parlak beyaz renktedir.
- Oldukça keskin dişlere sahiptir.
- Uzunlukları 110 santimetreye kadar çıkarken ağırlıkları ortalama 11-13 kilogramdır.
- Karadeniz, Marmara, Hint Okyanusu, Atlas Okyanusunu ve Akdeniz'de sürüler halinde dolaşan lüfer pullu bir göçmen balık olarak da isimlendirilir. Soğuk denizlerde yaşadığı için daha yağlı ve daha lezzetlidir. Ülkemizde İstanbul Boğazında en çok rastlanır.
- Sıcak denizlere indikçe tadı yavanlaşır ve kendine mahsus lezzet ve kokuyu kaybeder. En tatlı ve lezzetli zamanı ise Eylül ortasında Ocak sonuna kadar olan zamandır. Bu devrede lüferin ve çinekopun da ızgarası güzel olmaktadır. Fakat mevsimine göre daha kısadır. Kasım sonunda azalarak kaybolur.
Lüferin diğer zamanlarda buğulaması kebabı tavası pilakisi gibi yemek çeşitleri de yapılabilir ilkbahar dönemlerinde bu yemek çeşitlerinin yapılması daha uygundur.
- Lüferler genellikle tatlı suları sevmektedir. Lüferin denizlerden başka acı sulardaki sazlıklarda nehir ve dere ağızlarında avlamak en uygundur.
- Lüferin yaşayabileceği ortam oksijen seviyesi bakımından daha düşük olması gerekir. Diğer balıklardan daha az oksijeni olan daha zehirli sularda ve akıntının fazla olduğu yerlerde yaşayabilir.
- Denizin her yerinde lüferleri bulmak mümkündür. Lüfere genellikle derin sularda rastlanmaz. 30-40 santimetreden sonra lüfer görmek mümkün değildir.
- Lüferler denizlerde sürekliliği gezinen bir balık türüdür. Genellikle sürü halinde dolaşmakta yemek yeme esnasında durmaktadır. Küçükten büyüğe doğru Defne yaprağı, çinekop, lüfer, sarıkanat, kofana, sırtıkara olarak isimlendirilebilir.
- Lüferler ilkbaharın son ayı olan Mayıs ayının sonu ile üreme dönemine girerler. Haziran ayının ilk haftasına kadar bu üreme dönemi devam eder. Bu dönemde avlanması kesinlikle yasaktır. Eylül sonu ekim başı gibi Karadeniz'de yumurtlayan balıklar İstanbul boğazında görünmeye başlar.
Lüfer hangi mevsimde ve hangi koşullarda avlanır?
Lüfer balığı, balıkların babası olarak isimlendirilen bir balıktır. Balık yakalamaya çalışan kişilerin en çok zevk aldığı balık türü olarak da bilinir. Fakat yakalanması kolay değildir. Yakalanması sonbahar mevsiminde olmaktadır. Çünkü bu dönemde Karadeniz'den Marmara'ya doğru göçe başlarlar. Lüfer avcılığı hem kıyıda hem de tekneyle yapılabilir. Lüferlerin avlanma zamanları ise akşam saatlerinde olduğunu unutmamak gerekir. Lüferleri avlamak için kullanacağınız yem mutlaka canlı olması gerekir. Çünkü lüfer balıkları balıkların babası olarak nitelendirdiğimiz için kendi altındaki birçok balık türünü yemek kapasitesine sahiptir. Bu balık türleri arasından en doğru olanı ise tekne avcılığı sırasında kullanılacak balık türü Zargana ve İstavrit olmalıdır. Kıyıda avlanma yapacaksanız altı ağrısı mantar olta takımını kullanmanız en uygun olacaktır. Avlanacağınız bölgede istavritin bol bulunuyorsa gece vakitlerinde ya da akşam üzerlerinde lüfer avına çıkmak daha doğrudur. Çünkü istavrit ve Zargana akşam vakitleri az bulunur.
Lüferler nerede bulunur?
Genellikle İstanbul'da görülür. Fakat İstanbul'da da her dönem farklı yerlerde görülmektedir. Özellikle Çubuklu, Tarabya, Sarıyer bölgelerinde Bazense Kuleli ve Saray burnu taraflarında görülür. Özellikle Sarıyer ve Tarabya tarafları oldukça verimlidir. Lüferler grup halinde gezdiği için bu bölgelerde rahatlıkla bulabilirsiniz.
Lüfer türleri şunlardır
Çinekop: 15-18 santimetre arasında bir uzunluğa sahip lüfer yavrusudur. Kiloları ise 50-70 kilogram arasındadır. Bu balık türünün avlanması ve satılması kesinlikle yasaktır.
Sarıkanat: Boyları 15-25 santimetre uzunluğunda ulaşabilen lüfer yavrusudur. Kilolarında ise 70-110 arasında ağırlığı değişebilir. Avlanması ve satılması kesinlikle yasaktır.
Lüfer: Ortalama 28 santimetre uzunluğundan sonraki türlere verilen genel addır. Lüferin ağırlığı 120-330 kilogram arasında bulunur. Avlanması ve satılması duruma göre değişebilir. Özellikle 30 santimetre uzunluğunda kadar lüfer olarak adlandırabiliriz. Daha büyüklerine ise Sırtına ve kofana ismi verilir.
Kofana: 30 santimetreye üzerindeki lüfer türlerine verilen addır. Ağırlığı 500 gram geçer. Satılması ile alınması serbest olan balık türüdür. Fakat nadir şekilde bulunur.
Sırtıkara: 50 santimetre ve üzerindeki lüfer türlerine verilen addır. Avlanması da satılması serbesttir. Uzun zamandır Türkiye denizlerinde görülmemiş lüfer türüdür.
Defne yaprağı: Boyu bir santimden 10 santimetreye kadar olan lüfer yavrularına verilen addır. Kiloları 50 kilogram ağırlığına ulaşabilir. Satılması ve avlanması kesinlikle yasaktır.
