Ayı Balığı, Deniz ve aynı zamanda karada da yaşayabilen ve yüzgeç ayaklı etçil bir memeli olan fok balıkları, ülkemizde ayı balığı olarak da bilinmektedirler. Genellikle Kuzey Kutbu, Atlantik ve Pasifik okyanuslarında yaşayan foklar, Marmara ve Akdeniz'de de görülebilmektedir.

Fok balıklarının ağırlığı 90 kilogramdan 40 tona kadar olabilmektedir ve türlerine göre boyları da 2-6 metre arasında değişebilmektedir. Bilinen 18 türü bulunan fok balıkları yaklaşık olarak 25-30 yıl arası yaşamaktadırlar. Yuvarlak bir başa ve iri gözlere sahip olan fok balıklarının dudakları ise sert ve iri kıllarla örtülü olmaktadır.

Dış kulakları bulunmayan gerçek fokların ön ve arka ayakları yüzgeç şeklinde ve tabanları kıllıdır. Ayrıca, akciğer solunumu yapan fok balıklarının derilerinin altında soğuktan korunmalarını sağlayan bir yağ dokusu bulunmaktadır. Bunun yanı sıra, fok balıklarının ıslanmama sebebi de derilerinin yağlı kıllar ile kaplı olmasından kaynaklanmaktadır.

Fok balıkları iki ayrı familyadan meydana gelmektedir ve phocidae familyasına ait olan fok balıkları ilk gurubu oluşturmaktadır. Kuzey Yarımkürede yaşayan bu foklar gerçek foklardır. Bu ilk gurubun içerisinde Sibirya foku, Baykal foku, sakallı fok ve halkalı fok balığı cinsleri bulunmaktadır. Birinci guruptaki fokların ayakları uzunluk bakımından birbirine eşittir ve bu ayaklarında kuvvetli tırnakları bulunmaktadır.

Monachiae familyasına ait olan deniz fili ve deniz leoparı ise ikinci gurubu oluşturmaktadır. Bu gurupta bulunan fok balıklarının birinci guruptaki fok balıklarında göre bazı değişiklikler bulunmaktadır. İkinci guruptaki fok balıklarının ayak uzunlukları birbirinden farklıdır ve tırnakları da zayıftır. Genellikle açık denizlerde bulunan buz dağlarının üzerinde, koy ve körfezlerde yaşayan bu fok balıkları, dinlenmek, uyumak ve kıl değiştirmek için ise karalara çıkmaktadırlar. Genellikle yaşamlarını tropik bölgelerde, ılıman bölgelerde ve kutup bölgelerinde sürdüren 18'e yakın fok balığı türü bulunmaktadır. Bunun yanı sıra, fok balıklarının tatlı suda yaşayan nadir çeşitleri ise genellikle Baykal Gölünde bulunmakta ve küçük balık çeşitleri ile deniz yumuşakçalarından beslenmektedir.

Fok Balığı (Ayı balığı) Üremesi: Üreme zamanı gediğinde, fok balıkları karaya çıkmaktadırlar ve koloni toplulukları meydana getirmektedirler. Çok kıskanç olan erkek fok balıkları zaman zaman böğürme sesleri çıkarıp dişi fok balıklarına yabancı erkek fokların yaklaşmasını engellemekte ve bu sebeple erkek fok balıkları arasında zaman zaman kavga bile çıkabilmektedir.

Dişi fok balıkları genel olarak yavrularını ilkbahar aylarında nisan başlarında dünyaya getirmektedirler. Dünyaya gelen yavru fok balıklarının boyu yaklaşık 60 santim, ağırlığı ise 4,5 kilogram olmaktadır. Yeni doğan yavru fokların uzun beyaz tüylerle kaplı vücudu bulunmaktadır ve daha sonra bu tüylerin yerini kısa tüyler almaktadır. Yeni doğan yavru foklar, ilk 3 ay boyunca, %50 yağlı olan anne sütü ile beslenmektedirler ve iki yaşına geldiklerinde erginleşmektedirler.

Bazı fok balıkları denizin 400 metre derinine dalabilmektedir. Bu fok balıkları denizin altında ortalama 20-40 dakika kadar kalabilmektedir. Su içerisindeyken burun delikleri kapalı olan fok balıklarının katil balina, kutup ayısı, kutup tilkileri ve avcılar gibi düşmanları bulunmaktadır.

Suda, burun deliklerini sıkıca kaparlar. Fokların en büyük düşmanı, katil balina, kutup ayısı, kutup tilkileri ve avcılardır. Eskimolar tarafından avlanan fok balıklarının kürkleri elbise, çanta, çadır yapımında kullanılır. Yağı ise fener ve lambalarda yakılır. Genç fokların eti ise yiyecek olarak kullanılır. Kutup ayısı gibi memeli hayvanlarda olduğu gibi, fok balıklarında da çok miktarda A vitamini vardır.

Ehlileştirmeleri kolay olan kutup ayılarının bir kısmı sirklerde kullanılmakta bir kısmı ise elbise ve çanta için kürklerinden, fener ve lambalarda kullanılmak üzere yağlarından ve genç fokların A vitamini yönünden oldukça zengin olan etinden faydalanabilmek amacıyla avcılar tarafından vurulmakta olduğundan fok balıkları, günümüzde nesli tükenmekte olan hayvanlar arasındadır.